klasyfikacja DSM-IV (1994). Pozwala ona na wczesne diagnozowanie zaburzeń, dzięki precyzyjnie sformułowanym kryteriom odnoszącym się do nieprawidłowych form zachowań w wieku dziecięcym, które nie poddane leczeniu mogą doprowadzić do nieprawidłowego rozwoju osobowości. Opis tego typu zachowań zawarty został w kategorii zaburzenia zachowania. Według DSM-IV, polegają one na występowaniu powtarzających się i utrzymujących sposobów postępowania, prowadzących do pogwałcenia podstawowych praw innych osób, lub naruszających stosowne dla wieku normy społeczne. Do rozpoznania, konieczne jest stwierdzenie co najmniej trzech z następujących zachowań, w ciągu ostatnich 12 miesięcy, przy czym przynajmniej jedno z nich w ciągu ostatnich 6 miesięcy: • agresja wobec ludzi i zwierząt: o dokucza innym, grozi lub tyranizuje; o często wszczyna bójki; o używa przedmiotów, które mogą spowodować poważne obrażenia fizyczne innych osób; o dopuszcza się fizycznego okrucieństwa wobec ludzi; o dopuszcza się fizycznego okrucieństwa wobec zwierząt; o dopuszcza się kradzieży przy bezpośrednim kontakcie z ofiarą; o zmusza kogoś do kontaktów seksualnych • niszczenie własności: o umyślnie dokonuje podpaleń z zamiarem spowodowania poważnej szkody; o umyślnie niszczy cudzą własność; • oszustwo lub kradzież: o włamuje się do cudzego domu; o często kłamie w celu uzyskania korzyści; o kradnie towary znacznej wartości bez konfrontowania się z ofiarą; • poważne naruszenia obowiązujących zasad: o często przebywa w nocy poza domem, mimo zakazu rodziców (przed ukończeniem 13 lat); o przynajmniej dwukrotnie uciekał na noc z domu rodziców; o często wagaruje (przed ukończeniem 13 lat); Powyższe zaburzenia podzielono w zależności od wieku, w którym miały swój początek na: zaburzenia zachowania z początkiem w wieku dziecięcym i zaburzenia zachowania z początkiem w wieku młodzieńczym. Ponadto w DSM-IV wyróżniono odrębną kategorię, określoną mianem zespołu negatywistycznego, wrogiego i buntowniczego zachowania. Zespół ten rozpoznaje się po stwierdzeniu, w ciągu ostatnich 6 miesięcy, co najmniej czterech z następujących cech: • częste wpadanie w złość; • częste kłótnie z dorosłymi; • aktywny bunt sprzeciw lub odmowa stosowania się do życzeń, zasad osób dorosłych; • umyślne dokuczanie innym; • obwinianie innych za własne błędy; • wzmożona drażliwość; • częste przejawy złości; • złośliwość i mściwość.
|