Psychologia Człowieka, psychologia rodziny, związków, rozwojowa, zaburzony obraz siebie, lęk przed porzuceniem, samouszkodzenia, samookaleczania

Fakt występowania tego rodzaju deficytów w zaburzeniach osobowości uwarunkowany może być poprzez różnego rodzaju zakłócenia w realizacji jej podstawowych właściwości jako systemu, które mają miejsce w toku rozwoju. Do cech tych należą: otwartość, aktywność, zdolność do samoorganizacji, samoregulacji i sterowania, oraz do antycypacji i uczenia się. Spośród wyżej wymienionych właściwości, zwłaszcza te ostatnie bywają wyraźnie upośledzone w osobowości nieprawidłowej (Jakubik, 1999).
Zgodnie z założeniami podejścia systemowego, którego reprezentantem jest Jakubik (1998, 1999), prawidłowy rozwój systemu osobowości byłby niemożliwy bez procesu uczenia się, obejmującego zarówno formy elementarne w postaci warunkowania klasycznego i instrumentalnego, jak i złożone, czyli rozwiązywanie problemów. Dlatego też upośledzenie tej zdolności, a zwłaszcza jej złożonych form, prowadzi do uniezależnienia się bardziej elementarnych i podrzędnych zasad od wymaganej przez dane zadanie odpowiedniej organizacji działania jednostki. Tym samym zachowanie sprowadzać się będzie do poziomu reaktywnego, który stanowi pierwotny system regulacji, efektywny jedynie w sytuacjach stereotypowych i powtarzalnych (Jakubik, 1999), co z kolei znacznie ogranicza możliwości adekwatnego reagowania w sytuacjach społecznych. Obraz tych deficytów prezentowany jest w istniejących klasyfikacjach zaburzeń osobowości w postaci opisu przebiegu i zespołów objawów występujących w danej jednostce chorobowej.